گزارش برنامه صعود به قله سنبران اشترانکوه

مشخصات منطقه اشترانکوه :

استان چهارفصل لرستان در پهنه شمالی زاگرس با گستره‌ای در حدود 30 هزار کیلومتر مربع واقع در جنوب غربی سرزمین پارس همچون نگینی بی همتا می‌درخشد، به علاوه دیار لرستان یکی از کهن‌ترین مناطق ایران زمین نیز محسوب می‌شود. طبیعت زیبا و بی همتای این دیار، کوههای سر به فلک کشیده، آبشارهای شگفت انگیز و منحصر به فرد، دشت‌ها، دریاچه‌ها و دره‌های حیرت‌آور و بی‌نظیر، جنگل‌های انبوه بلوط، رودخانه‌های بکر و پرآب، همچنین آثار تاریخی و باستانی کم نظیر این خطه سرسبز ایران عزیز سبب شده تا گردشگران، طبیعتگردان و کوهنوردان بسیاری را در فصول مختلف مجذوب خویش نماید.

اشترانکوه از شهرستان ازنا

از جمله جاذبه‌های طبیعی منحصر به فرد دیار لرستان و شهرستان دورود ” دریاچه گهر” ، همچون بهشتی در زاگرس، بزرگترین دریاچه کوهستانی جهان با وسعت 85 هکتار واقع در جبهه جنوبی بخشاب اشترانکوه در ارتفاع حدود 2300متر می‌باشد.

دریاچه گهر از قله سن بران بام استان لرستان

  قلعه فلک الافلاک از برجسته ترین نمادهای لرستان به جا مانده از دوران ساسانیان واقع در تپه های مشرف به خرم آباد، به عنوان نگین دیدنی‌های لرستان محسوب می‌شود.

نمایی زیبا از قلعه فلک الافلاک در شهرستان خرم آباد مرکز استان لرستان

آبشارهای شوی، بیشه، چکان، نوژیان، آب سفید از جمله مهمترین آبشارهای لرستان هستند، که در بین این آبشارها، آبشار نوژیان با ارتفاع 95 متر بلندترین آبشار لرستان محسوب می‌شود. تونل برفی ازنا، دره نی گاه، مخمل کوه از دیگر جاذبه های مهم این منطقه نیز می‌باشند.

نمای زیبا از آبشار شوی ( آبشار تله زنگ)

مشخصات قله سنبران:

سن بران بلندترین قله رشته کوه اشتران یا اشترانکوه ، با ارتفاع 4150 متر از سطح دریا، واقع در استان لرستان می‌باشد. اشترانکوه بعد از رشته کوه های دنا و زردکوه ، سومین رشته کوه مرتفع در پهنه زاگرس است. از آنجایی که دریاچه گهر در جبهه جنوبی اشترانکوه واقع شده است، برفراز برخی از قلل اشترانکوه از جمله سن بران و گل گل این دریاچه بسیار زیبا، به وضوح مشخص است. اشترانکوه که به آلپ ایران زمین مشهور است، یکی از بهترین مکان های تمرین برای تیم‌های هیمالیانوردی پیش از اعزام به مناطق برون مرزی می‌باشد.

نمای زیبای اشترانکوه از دامنه های شمالی بالا دست روستای تیان

صعود به قله سن بران معمولا با آغاز پیمایش از روستای تیان به ارتفاع 1570 متر در 22 کیلومتری غرب شهرستان ازنا و در شمال غربی دامنه شمالی اشترانکوه در مسیر جاده ازنا – دورود با شب مانی در یکی از دو پناهگاه گل گل در مجاورت چشمه ای به همین نام در ارتفاع 2750 متر یا جانپناه  چال کبود واقع در محلی به همین نام در ارتفاع 3650 متر صورت می‌پذیرد. لازم به ذکر است که متصل کننده این دو کمپ در مسیر صعود به قله سن بران ، یال معروف ، موسوم به ” یال گرده ماهی ” می‌باشد. به علاوه برای صعود به قله سن بران از چال کبود باید از یال شرقی چال کبود و برای صعود به قلل گل گل، گل ریز و گل گهر از یال غربی چال کبود بهره گرفت. صعود یک روزه سن بران یا به اصطلاح صعود آلپی این قله نیازمند تیم ‌حرفه ای تر با آمادگی جسمانی و فنی بالاتر است.

نمایی از یخچال‌های شرقی مشرف به یال گرده ماهی

صعود این قله با آغاز پیمایش از روستای بیدستانه و طی مسیر در دره ای به همین نام و گذر از چشمه مظفر در ابتدای یال گرده ماهی و سپس چال کبود و در نهایت عبور از یال شرقی چال کبود که به قله سن بران  منتهی می‌شود از دیگر مسیرهای نه چندان پر تردد و پر طرفدار در بین عموم کوهنوردان است.

نمایی زیبا از چال کبود و قلل گل گل، گل ریز و گل گهر

صعودهای زمستانی به قلل اشترانکوه بسیار جذاب و فریبنده است، به گونه ای که در سال های اخیر بسیاری از کوهنوردان در این کوهستان دچار قهر طبیعت خشن اشترانکوه شده اند، از این رو با توجه به اینکه اشترانکوه در زمستان مستعد مخاطرات شدید، سرمای وحشتناک هوا، وجود آبشارهای یخی متعدد، ریزش حجم بسیار بالای برف و تبدیل شدن به بهمن های وحشتناک، همچنین با متغییر بودن آب و هوا و شرایط جوی و کاهش دید در ارتفاعات همراه است، صعود زمستانه در این منطقه باید با تمهیدات ویژه، برنامه ریزی دقیق و حساب شده با تیم فنی انجام شود، به گونه ای که پیمایش و صعود با برپایی کارگاه، بهره گیری از وسایل و تجهیزات فنی و در صورت لزوم هم طنابی در حین صعود صورت پذیرد.

نمایی زیبا از چال کبود اشترانکوه

گزارش برنامه صعود به قله سنبران اشترانکوه:

روز نخست :

طبق برنامه از پیش تعیین شده ساعت 5:30 بامداد روز پنج شنبه 24 خردادماه 1403 با تعداد 44 نفر از همنوردان دو باشگاه کوهنوردی اژکهن و آرش با یک دستگاه اتوبوس از اصفهان به سمت لرستان ،شهرستان ازنا  و روستای تیان رهسپار شدیم.

ابتدای پیمایش از روستای تیان

این برنامه آخرین برنامه سه ماهه بهار 1403 محسوب می شود که به همت دو باشگاه مذکور با هدف صعود به دو قله سن بران و گل گل برنامه ریزی شده است. هوای مساعد و شرایط مناسب روحی و جسمی همنوردان نوید صعودی پربار را می‌دهد.

نمای زیبا از قله گل گل

ساعت 10:00 صبح پس از 30 دقیقه توقف در شهرستان بویین و میاندشت در میانه راه به روستای تیان و محل قرارگاه کوهنوردی اشترانکوه در ابتدای روستا می‌رسیم. هوا نسبتا گرم  و با نسیمی خنک از بلندای دامنه ها و ارتفاعات اشترانکوه از ما استقبال می‌کند.

جلسه معارفه، حرکات کششی – نرمشی، تقسیم وظایف در ابتدای مسیر خارج از روستای تیان

پس از انجام حرکات کششی – نرمشی ، تقسیم وظایف، معارفه و سپردن برخی از کوله پشتی های همنوردان به قاطرچی‌های منطقه جهت حمل تا کمپ اول یا به عبارتی پناهگاه و چشمه گل گل، سرانجام در ساعت 11:00 از روستای تیان به سمت پناهگاه گل گل رهسپار می‌شویم.

دامنه ها سرسبز و ارتفاعات سپید پوش هستند، پس از گذشت یک ساعت و نیم از ابتدای پیمایش  و عبور از گندم زارهای دیم در بالادست روستای تیان، مسیر پیمایش ما در کنار جوی پر آب ادامه پیدا می‌کند. لازم به ذکر است که این آب از چال برون در همسایگی شرقی چال کبود تامین می‌شود و به همت دهداری روستای تیان به سمت باغات میوه و مزارع اطراف این روستا هدایت می‌شود، در سال های اخیر جهت رفع بحران کمبود آب و جلوگیری از هدر رفتن آب برف فراوان و غنی اشترانکوه این اقدام انجام شده است.

نمای زیبا اشترانکوه از گندم زارهای دیم در بالا دست روستای تیان

 پس از  پیمایش یک ساعته در کنار جوی آب مذکور به بلندای حدود 2500 متری مشرف به دره بیدستانه و مسیری بدون شیب و هموار میرسیم، از این نقطه پناهگاه گل گل، یال گرده ماهی، گردنه منتهی به چال کبود و یال های منتهی به قلل سن بران و گل گل به نسبت ارتفاعات پایین تر واضح و مشخص می‌شوند. پس از استراحتی کوتاه و نوشیدن جرعه ای آب مسیر تراورس را  در جهت شرق ادامه می دهیم، اما این بار نه در کنار جوی آب بلکه از کنار لوله آب انتقال دهنده آب چال برون به روستای تیان، به سمت پناهگاه گل گل رهسپار می‌شویم.

مسیر تراورس به سمت چشمه گل گل

پس از حدود نیم ساعت پیمایش در مسیر تراورس، از مسیر لوله آب مذکور خارج شده و با اندکی کاهش ارتفاع پاکوب پناهگاه و چشمه گل گل ما را به جهت جنوب با شیبی نسبتا تند هدایت می‌کند.

مسیر تراورس به سمت پناهگاه گل گل با نمای از یال گرده ماهی، چال کبود و قله سن بران

سرانجام ساعت 15:00 پس از 4 ساعت پیمایش با کوله سنگین از روستای تیان به کمپ اول یعنی چشمه و پناهگاه گل گل در ارتفاع 2750 متر میرسیم.

کمپ چشمه گل گل

پس از برپایی چادرها، استراحتی کوتاه ،صرف یک وعده غذای مختصر و نوشیدنی های گرم، آماده عکاسی و پیاده روی در اطراف پناهگاه می‌شویم. غروب بسیار زیبا و شگفت انگیز در دامنه های زیبا و سرسبز اشترانکوه همراه با هوای نیمه ابری و بارش های پراکنده، پایان بخش روز نخست برنامه ماست.

روز پایانی :

ساعت 3:30 بامداد جمعه 25 خرداد 1403 پس از بیدار باش و جمع آوری وسایل اضافه و سپردن تجهیزات به آقای کیوان زمانی  مسئول پشتیبانی کمپ، ساعت 4:00 با کوله های سبک به سمت یال گرده ماهی و کمپ چال کبود رهسپار می‌شویم.

در مسیر یال گرده ماهی

رفته رفته با روشن شدن هوا و رونمایی از سپیده دم اشترانکوه، سوار یال گرده ماهی می‌شویم و آرام آرام، با افزایش ارتفاع به سنگ مثقال در اواخر یال گرده ماهی میرسیم. پس از استراحتی کوتاه، ساعت 6:30 از کنار سنگ مثقال دوباره پیمایش را به سمت چال کبود ادامه می‌دهیم و سرانجام ساعت 7:00 صبح به چال کبود که با قلل سر به فلک کشیده در بلندا و یخچال های قطور در پایین دست دیواره ها محصور شده، می‌رسیم.

نمایی از جان پناه چال کبود

پس از صرف صبحانه در کنار جان پناه چال کبود و اندکی استراحت، ساعت 7:30 با حرکت در جهت شرق و پیمایش بخش کوتاهی از مسیر در کنار یخچال های متعدد چال کبود  به سمت یال شرقی مشرف به این چال حرکت می‌کنیم.

رفته رفته با افزایش ارتفاع و پشت سرگذاشتن یک تراورس برفی با تغییر جهت یال منتهی به قله، به سمت شمال غربی ما بین مسیرهای ترکیبی بر فراز بخشاب قرار می‌گیریم، که این مسیر ترکیبی شامل تیغه های دست به سنگ، پاکوب های اساسی و تراورس های برفی در چپ و راست بخشاب منتهی به قله می‌باشد.

عبور از تراورس برفی پیش از سوار شدن بر یال های سنگی منتهی به قله

بخشی از مسیر یال سنگی منتهی به قله

در نزدیکی قله سن بران بر فراز بخشاب در جهت شرق چال بران و قلل سر به فلک کشیده در بلندای آن مثل میرزایی و فیالستون به وضوح قابل مشاهده هستند،

نمای قله چال بران اشترانکوه

یال های سنگی مشرف به چال کبود و چال بران و منتهی به قله

به علاوه دیگر قلل شرقی اشترانکوه از جمله پیارو، ازنادر، شاه تخت، تخت شاه، مهرجمال و بر فرازشان چکاد زیبای کول جنو نیز خودنمایی می‌کنند.

قلل کازینستان و قالی کوه که در همسایگی یکدیگر واقع شده اند، دیگر قلل قابل مشاهده در جهت جنوب شرقی بخشاب منتهی به قله سن بران هستند.

سرانجام با پشت سرگذاشتن شیب پایانی قله سن بران که پوشیده از برف پاکوب شده است، ساعت 10:30 به چکاد برفراز اشترانکوه، قله سن بران، بام لرستان پای می‌گذاریم.

عکس دسته جمعی برفراز قله سن بران بام استان لرستان

آنچه که بیشتر از تابلوی قله برفراز سن بران از بلندای این چکاد برفراز خودنمایی می‌کند، پدیده ای لاجوردی با  ترکیبی چشم نواز از رنگ های سبز و آبی موسوم به دریاچه گهر در جهت جنوب بخشاب اشترانکوه است.

به علاوه این زیبایی با امتداد بخشاب از قله سن بران در جهت غرب و شمال غرب به قلل گل گهر ، گل ریز و گل گل دو چندان می‌شود. لبخندها، اشک ها و آغوش ها همراه با عکس‌های یادگاری پایان بخش، صعود ما و نیمه نخست برنامه هستند. ساعت 11:00 پس از هماهنگی دوباره نفرات شرکت کننده و آرایش گرفتن منظم تیم، آماده فرود و اجرای برنامه در نیمه پایانی، جهت بازگشت به کمپ می‌شویم. بالا بودن تعداد نفرات تیم و حجم بالای برف در قیف مشرف به قله سن بران که به چال کبود منتهی می‌شود، سبب می‌شود تا از فرود به واسطه قیف سن بران صرف نظر کنیم و با در نظر گرفتن ایمنی بیشتر و صرفه جویی در زمان فرود، همان مسیر صعود را با اندکی تغییرات با تراورس بیشتر و استفاده از تراورس‌های برفی ایمن متناسب با توانایی نفرات تیم و دور زدن تیغه های سنگی برای فرود برگزینیم. ساعت 14:00پس از فراز و نشیب های فراوان و چالش های موجود در مسیر بازگشت، سرانجام به جان‌پناه چال کبود می‌رسیم و پس از استراحتی کوتاه و تجدید قوا با وعده‌ غذایی مختصر، دوباره پیمایش برای فرود را به سمت گرده ماهی و پناهگاه گل گل آغاز می‌کنیم.

عکس دسته جمعی در چال کبود اشترانکوه

در مسیر فرود، با رسیدن به اواخر گرده ماهی با تغییر جهتی اندک به سمت غرب پیمایش برای فرود را ادامه می‌دهیم و در کنار چشمه ای موسوم به چشمه مظفر در محل گردنه بیدستانه برای نوشیدن جرعه ای آب گوارا از چشمه مذکور مدت کوتاهی توقف می‌کنیم. ساعت 15:30 پس از استراحتی کوتاه در کنار چشمه مظفر، از محل گردنه بیدستانه با ادامه پیمایش فرود در جهت شمال بدون آنکه از امتداد گرده ماهی برای رسیدن به چشمه و پناهگاه گل گل استفاده کنیم به سمت دره نه چندان عمیق که از جهت شمال به پناهگاه گل گل مشرف است، به سمت کمپ و محل شب مانی رهسپار می‌شویم. سرانجام با پشت سرگذاشتن مسیری با شیب تند به سمت کمپ راهی شده و ساعت 16:30 به چشمه گل گل می‌رسیم. پس از نیم ساعت توقف جهت جمع آوری وسایل شب مانی و کمپ، همچنین صرف وعده غذایی مقوی و مختصر، ساعت 17:00 با کوله های سنگین دوباره با آرایش منظم تیمی اقدام به ادامه پیمایش فرود به سمت روستای تیان می‌نماییم. پس از یک ساعت پیمایش در مسیر بازگشت در نزدیکی مزارع گندم دیم در بالا دست روستای تیان، با بدرقه دلچسب اشترانکوه در مسیر فرود همراه می‌شویم، به گونه‌ای که با بارش های پراکنده عصرگاهی در جمعه پایانی بهار خستگی صعود سنگین چکاد برفراز سن بران از تن همنوردان به در می‌شود. سرانجام با ادامه پیمایش مسیر فرود، در ساعت 20:00 به روستای تیان و قرارگاه کوهنوردی این روستا می‌رسیم. پس از سرد کردن عضلات و انجام حرکات کششی و همچنین چیدمان دوباره وسایل و لوازم در محل بار اتوبوس و مستقر شدن افراد، ساعت 20:30 به سمت الیگودرز برای صرف شام رهسپار میشویم و در نهایت پس از توقف نیم ساعته در الیگودرز ساعت 21:30 به سمت اصفهان رهسپار می‌شویم و سرانجام ساعت 00:30 بامداد روز شنبه 26 خرداد 1403 به اصفهان می‌رسیم.