گزارش برنامه صعود به قله کرگز – پاییز 1403
مشخصات منطقه
میمه : مِیمه، شهری در بخش مرکزی شهرستان میمه و وزوان در استان اصفهان ایران است. این شهر، مرکز شهرستان میمه و وزوان است. محل مسکونی باستانی این شهر که هم‌اکنون قناتی بنام مزد آباد در کنارش وجود دارد و اشاره به قدمتی بیش از دو هزارو پانصد سال برای این شهر دارد. زبان راجی از زبان های ایران مرکزی با لهجه خاصی بین مردمان این دیار در حال تکلم است که از زبان‌های باستانی ایرانی است. از نکات مهم دیگر این منطقه وجود بزرگ‌ترین زیستگاه آهوی ایرانی می‌باشد که در ۴۵ کیلومتری میمه در شهر موته واقع شده است. همچنین وجود قنات جهانی مزدآباد که در سال ۱۳۹۵ به ثبت یونسکو رسیده است و از جاذبه‌های گردشگری ایران محسوب میشود. از جاذبه‌های گردشگری دیگر میتوان به مسجد جامع میمه، موزه مردم‌شناسی، میدان تعزیه، خانه‌های تاریخی و کوچه باغ‌های زیبا نام برد. غذای سنتی میمه کَله گنجشکی می‌باشد.
وجه تسمیه : وجه نام‌گذاری برای شهر میمه در نتیجه تجزیه کلمهٔ “میمه” به “می”+”مه” بوده که به معنای “شراب ناب” می‌باشد. قرینهٔ درستی این وجه تسمیه وجود تاکستان‌های فراوان در این منطقه بوده که احتمالاً مستوجب به عمل آمدن شراب انگور در قدیم می‌گردیده است. از لغت‌نامه‌های گوناگون و همچنین از قول مردم کنجکاو شهر میمه چنین بر می‌آید که قبل از ظهور اسلام، بر اساس عقاید دینی مردم و وفور تاکستان‌ها و باغ‌های انگور مردم به تولید «شراب و می» می‌پرداختند. عده‌ای از اهالی عقیده دارند شهر میمه در زمان محمدرضا پهلوی باغستان و میخانه بوده و «می» مصرفی پهلوی تأمین می‌شده است. مرغوبیت و خوش‌طعمی «می» حاصله از انگور باغات میمه باعث گردیده که نام قبلی این منطقه از «هرمزآباد» به «می می» محل تولید «می خوب» یا «می ماه» تغییر نام دهد.
مشخصات قله
مشخصات کوهستان کَرگَز
موقعیت : کوهستان کَرگَز در جنوب شرقی کوهستان اردهال ( دومیر ) واقع شده و جاده آسفالتهای که نیاسر را به جاده اصلی میمه به دلیجان وصل میکند و محدود کننده ی کوهستان اردهال از جنوب است، حد شمالی کوهستان کرگز محسوب می شود. جاده اصلی میمه – دلیجان نیز از طرف غرب این کوهستان را محدود می کند و جاده آسفالته ای که از میمه به سوی جوشقان و سپس قمصر و کاشان کشیده شده است، حدود جنوبی و شرقی این کوهستان را تعیین میکند و در عین حال جدا کننده ی این کوهستان از کوهستان کرکس است. بلندترین قله این کوهستان ۳۵۸۸ متر ارتفاع داشته و در ۱۵ کیلومتری جنوب غربی قمصر و ۷ کیلومتری شمال شرقی روستای کامو واقع شده است. گرچه جهت کلی گسترش این کوهستان از شمال غربی به جنوب شرقی است ولی مقدار قابل توجهی از پهنه این کوهستان در جهت فرعی شمال به جنوب گسترش یافته است.شهرها و روستاهای بسیاری در چهار طرف این کوهستان وجود دارند که از میان آنها می توان به جوشقان و کامو در جنوب غربی و قهرود در شرق و قمصر در شمال شرقی قله اشاره کرد . در گویش محلی برخی این کوهستان را به صورت « گَرگِش » تلفظ می کنند.
مبداء صعود : روستای کامو مبدا ء صعود مناسبی برای صعود به قله کوهستان کرگز است. جاده آسفالته ای به طول حدود ۲۰ کیلومتر شهر میمه را به کامو متصل میکند. این جاده پیش از کامو از جوشقان گذشته و پس از کامو به سوی قمصر و کاشان ادامه می یابد.
مسیر صعود : از جبهه جنوبی کرگز یک رود فصلی کوچک سرچشمه میگیرد، که رودخانه جوشقان نامیده میشود. این رود فصلی که در نهایت به کویر مورچه خورت میریزد از بالا دست روستای کامو میگذرد. مورچه خورت در میانه راه اصفهان به میمه قرار و کویر کوچک مورچه خورت در غرب مورچه خورت است. جاده آسفالته منتهی به کامو را کمی پس از روستای کامو به سوی شرق ادامه میدهیم تا به محلی میرسیم، که جاده توسط پلی از روی مسیل خشک رود مذکور میگذرد. در اینجا راه آسفالته ماشین رو را ترک گفته و از راهی خاکی که در کنار مسیر رودخانه به طرف کوهستان میرود، خود را به دامنه های جنوبی کوهستان کرگز نزدیک میکند. بخشاب اصلی کرگز در سمت شمال ما خودنمایی میکند. پس از حدود یک ساعت کوهپیمایی در مزرعه سرسبزی به قناتی به نام قنات رضی آباد میرسیم. یال چپ قنات ما را به بخشاب اصلی قله کرگز میبرد، در حالیکه سمت راست ما دره اصلی کامو قرار دارد. با عبور از روی بخشاب و در جهت شرق میتوانیم خود را به قله کرگز برسانیم. از فراز قله در هوای غیر مه آلود و پاک در سمت شمال شرق کویر یا دریاچه نمک قم را میتوان مشاهده کرد. از مبداء روستای کامو با صرف حدود ۳.۵ ساعت میتوان به قله کرگز دست یافت.
ضمیمه : برفراز قله کرگز در سال های اخیر به واسطه موقعیت بسیار مناسب این کوهستان یک رصد خانه احداث شده است.جالب است بدانید که این رصد خانه در ارتفاع حدود ۳۶۰۰ متری کوه گرگش کاشان ساخته شده و در کنار ۷ رصدخانه دیگرِ بزرگ جهان در نیم کره شمالی زمین قرار می گیرد تا زنجیره اتصال رصد ستارگان بین اروپا تا هند را پر نماید. تلسکوپ ۹۰ تنی این رصد خانه دارای چهل هزار قطعه است که تماما در داخل ایران طراحی و ساخته شده است. این رصدخانه از نظر سایت آینه و کیفیت عکس از ویژگی بالایی برخوردار است و جزء چند سایت برتر جهان محسوب می شود. مکان ساخت این رصدخانه پس از اندازه‌گیری بیش از 40 قله کوه در مناطق مختلف کشور چند سال زمان برد و در نهایت منطقه «کامو» کاشان، به عنوان مناسب‌ترین قله برای استقرار تلسکوپ‌های حرفه‌ای نجومی انتخاب شد.
شرح گزارش برنامه :
براساس برنامه ریزی انجام شده ساعت 5:00 صبح جمعه 6 مهرماه 1403 با یک دستگاه مینی بوس ایویکو و تعداد 19 نفر شرکت کننده از اصفهان به سمت شهرستان میمه در 100 کیلومتری شمال اصفهان رهسپار می‌شویم. این برنامه نخستین برنامه پاییز 1403 در نخستین جمعه پاییز 1403 می‌باشد. البته هوا آنچنان که انتظار میرود آنچنان پاییزی نیست و فقط از گرمای طاقت فرسای تابستان کاسته شده و آنچنان که انتظار میرود هنوز حال و هوای پاییزی ملموس نیست.
به هر روی پس از پشت سرگذاشتن پلیس راه شاهین شهر وارد بزرگراه اصفهان – تهران می‌شویم و به سمت مورچه خورت و میمه میرویم. ساعت 6:30 از میمه عبور میکنیم و در ابتدای بزرگراه میمه – دلیجان با انحراف به سمت راست در جهت شمال شرقی به سمت جاده میمه – کاشان میرویم. پس از طی 20 کیلومتر در جاده میمه – کاشان به روستای زیبای کامو در 20 کیلومتری شمال شهر میمه با ارتفاع 2450 متر میرسیم.
قله کرگز از این نقطه که در واقع جبهه جنوبی این کوهستان است به وضوح نمایان است و رصدخانه ملی برفراز این قله در اثر انعکاس آفتاب، می‌درخشد. از روستای کامو به سمت کاشان حرکت میکنیم و پس از طی مسیر حدود 2 کیلومتر از سمت چپ جاده در جهت شمال غربی و غرب خارج شده و وارد جاده خاکی منتهی به برکه حاصل از قنات‌های جبهه جنوبی کوهستان کرگز می‌شویم. حدود 1 کیلومتر در جاده خاکی حرکت میکنیم و سرانجام ساعت 7:20 دقیقه به نقطه آغاز پیمایش در ارتفاع 2700 متر در کنار برکه و تک درخت بید میرسیم.
جلسه معارفه، تقسیم وظایف و گرم کردن تیم در کنار برکه مذکور انجام میشود و در ساعت 7:45 در مسیر پاکوب از کنار بستر قنات آب به سمت یال اصلی منتهی به قله کرگز میرویم. هوا پایدار و آفتابی بدون ورزش باد و شرایط مهیا ست تا پیمایشی لذت بخش را داشته باشیم. پس از پشت سر گذاشتن چند تپه نه چندان مرتفع به دره مشرف به یال اصلی منتهی به قله میرسیم، ساعت 8:50 در ارتفاع حدود 2900 متر پس از حدود 1 ساعت کوهپیمایی برای صرف صبحانه و انجام استراحت کوتاه توقف میکنیم.
یال‌های متعدد فرعی پیش روی ماست که همگی به بخشاب اصلی کرگز منتهی می‌شوند، جنوبی ترین یال که طولانی ترین و در عین حال کم چالش ترین یال برای صعود است را انتخاب میکنیم، چرا که این برنامه با عنوان صعود اولی‌ها همراه با آموزش مبانی اولیه کوهپیمایی برنامه ریزی شده و پیمایش توام با آموزش توسط سرپرست و مربی محترم برنامه سرکار خانم الهه ادیب انجام میشود.
در ابتدای پیمایش هم سرپرست برنامه به نکاتی در خصوص گام برداری، چگونگی استفاده از باتوم و طرز تنفس در شیب های تند و ملایم اشاره کردند. به هر روی ساعت 9:30 با انسجام دوباره از یال مذکور به سمت بخشاب اصلی و قله حرکت میکنیم.
با ریتم ملایم و آرام و با گامی سبک با افزایش ارتفاع سرانجام ساعت 10:20 به ابتدای بخشاب اصلی منتهی به قله در ارتفاع حدود 3200 متر میرسیم و پس از استراحت کوتاه و برتن کردن بادگیرها به واسطه وزش باد نه چندان سرد، پیمایش را ادامه میدهیم. پیمایش توام با آموزش نکات و مبانی اولیه کوهپیمایی ادامه دارد و رفته رفته پس از پشت سرگذاشتن تابلوهای راهنمای رصدخانه ملی در ساعت 11:20 به ارتفاع 3300 متر و ایستگاه مانیتورینگ یا به عبارتی ایستگاه تحلیل و بررسی رصدخانه میرسیم. استراحتی کوتاه میکنیم و مسیر را در جهت شمال از جاده خاکی به سمت ایستگاه اصلی رصدخانه و در واقع ایستگاه مجهز به تلسکوپ در ارتفاع حدود 3580 متر که قله کرگز می‌باشد ادامه میدهیم.
سرانجام ساعت 12:00 پس از 4 ساعت پیمایش به قله زیبای کرگز که محل احداث رصدخانه مذکور است میرسیم. از این نقطه کوهستان کرکس در جنوب شرق و کوهستان چال آذران در شمال غرب قابل مشاهده هستند. پس از ثبت چند عکس یادگاری و استراحت تقریبا طولانی در ساعت 12:50 از همان مسیر صعود برای فرور اقدام میکنیم و در نهایت ساعت 15:00 به نقطه آغاز پیمایش در کنار برکه محل پارک مینی بوس میرسیم و پس از یک پیمایش حدود 7 کیلومتر در مدت زمان حدود 7 ساعت برنامه به پایان می‌رسد. پس از سرد کردن کامل در مدت 40 دقیقه ناهار مختصری میل میکنیم و در ساعت 15:45 با استقرار همه نفرات در مینی بوس به سمت اصفهان حرکت میکنیم و در نهایت ساعت 17:00 به اصفهان برمیگردیم.
