مشخصات منطقه :
شهر کلاردشت از توابع استان مازندران در هم جواری مرزن آباد، در 48 کیلومتری جنوب شهر چالوس، 130 کیلومتری شمال غربی تهران و 160 کلیومتری شمال کرج در شمال ایران واقع شده است .کلاردشت که پیش تر از آن با نام های کلار یا کلارستاق یاد می‌‌‌شد ،دارای 6 بخش اصلی شامل لاهو، حسن کیف، رودبارک، مکارود،ولوال و کردیچال است. کلاردشت دشتی بر فراز کوههای ناحیه البرز غربی است که ییلاقات و آبادی های زیادی را در بر گرفته و مرکز آن «حسن کیف » است. کلاردشت از جنوب به کوههای تخت سلیمان تا حد فاصل گردنه کندوان و از شمال به شهر زیبا و ساحلی عباس آباد و دریای خزر و از شرق به شهر مرزن آباد چالوس و بخش کجور نوشهر و از غرب به سه هزار تنکابن محدود می‌شود.
نمایی زیبا از منطقه کلاردشت
کلاردشت دارای دو جاده ارتباطی برای دستیابی به این منطقه شامل جاده نخست در جاده چالوس از مرزن آباد در 25 کیلومتری جنوب چالوس منشعب شده و با مسیری 20 کیلومتری که از میان تپه ها یی که بر دامنه هایشان گندم و جو کاشت می‌شود به کلاردشت می‌رسد. جاده دیگر از عباس آباد واقع در جاده ساحلی خزر ، در بین راه چالوس و تنکابن منشعب شده و با 25 کیلومتر پس از گذشتن از جنگل‌های متراکم و بسیار زیبا در ناحیه مکارود به شمال غرب کلاردشت می‌رسد.
اکثریت مردم کلاردشت را بومی و غیر مهاجر، از قومیت طبری هستند و به زبان مازندرانی سخن می‌گویند.
نمایی زیبا از کلبه های ییلاقی منطقه کلاردشت
رودبارک روستای ییلاقی، همجوار منطقه کلاردشت در ارتفاع 2000 متری از سطح دریا زیر سایه رعنای علم کوه نخستین مبدا برای ورود کوهنوردان به منطقه کوهستانی علم کوه می‌باشد. در این روستا یک قرارگاه کوهنوردی مجهز به کلیه امکانات وجود دارد که کوهنوردان را از همه لحاظ برای تامین مایحتاج مورد نیازشان، بی نیاز می‌کند. رودبارک در حدود 25 کیلومتری شرق تنگ گلو با ارتفاع 3200 متر، نقطه آغاز پیمایش برای صعود به قله علم کوه از مسیر هسارچال و در 10 کیلومتری جنوب شرق قرارگاه و روستای ییلاقی ونداربن با ارتفاع 2250 متر، نقطه آغاز پیمایش برای صعود به قله علم کوه از مسیر سرچال – علم چال واقع شده است.
منطقه علم چال جبهه شمالی علم کوه، با نمایی از دیواره علم کوه
معمولا کوهنوردان برای رسیدن به این دو نقطه برای آغاز پیمایش به واسطه صعب العبور بودن جاده خاکی، از ماشین های شاسی بلند و کمک دار استفاده می‌کنند.
مشخصات قله :
رشته کوه تخت سلیمان واقع در مناطق مرتفع شمال ایران و بخش البرز غربی با بیش از 50 قله بالای 4000 متر، قله زیبای علم کوه را به عنوان مرتفع ترین نقطه منطقه در خود جای داده است. قله علم کوه با ارتفاع حدود 4850 متر بلندترین قله منطقه البرز غربی و بلندترین قله از مجموعه قلل سربه فلک کشیده و بالای 4000 متر رشته کوه تخت سلیمان در جنوب دریای مازندران به شمار می‌آید، همچنین علم کوه پس از دماوند دومین قله بلند ایران از لحاظ ارتفاع است و از لحاظ فنی و درجه سختی نخستین قله ایران و فنی ترین قله ایران نیز محسوب می‌شود.
نمایی از علم چال از قله علم کوه
قله علم کوه از شمال به یخچال عظیم علم چال و قله شانه کوه ، از غرب به یخچال غربی و دره سه هزار، از جنوب به قلل خرسان و مرجیکش و از شرق به قله سیاه سنگ متصل می‌شود. کوهنوردان و علاقه مندان به طبیعت علم کوه از 4 مسیر متداول قادر هستند به این منطقه زیبا و منحصر به فرد وارد شوند. این چهار مسیر عبارتند از :
- شمال شرق ،منطقه کلاردشت ( رودبارک )
- شرق ، منطقه الیت ( دلیر )
- جنوب ، منطقه طالقان ( پراچان )
- شمال غرب ، منطقه سه هزار ( درجان )
علم کوه به واسطه داشتن دیواره 700 متری در جبهه شمالی خود،در بین کوههای جهان و ایران به عنوان قله ای منحصر به فرد و از لحاظ صعود از مسیر دیواره دارای شهرت است. دیواره علم کوه به لحاظ دشواری صعود دارای درجه ششم است و به علت واقع شدن در ارتفاع بالای 4000 متر یکی از هشت دیواره مشکل از نظر سختی صعود در بین دیواره های جهان محسوب می‌شود.
نمایی از دیواره علم کوه
نوع سنگ دیواره از جنس گرانیت است و در قسمت های بالا از سنگ های ناپایدار انباشته شده است. در پای دیواره یخچال طبیعی سرتاسری وجود دارد که ارتفاع آن از 100 تا 250 متر متغییر است.شیب یخچال علم چال در بیشترین نقطه به 70 درجه و عمق این یخچال در بیشترین نقطه تا 40 متر فعال است و به لحاظ رانش زمین و حرکت لغزشی تا حدود 3 متر دارای حرکت لغزشی و رانش می‌باشد. زمین شناسی این منطقه به دوران سوم و چهارم برمی‌گردد، که جای بحث و مطالعه بسیار دارد و در این مقال نمی‌گنجد.
نمایی از یخچال خرسان، از قله علم کوه
همانطور که گفته شد از منطقه کلاردشت از دو مسیر می‌توان وارد این منطقه برای صعود به قله از دو جبهه شمالی سرچال – علم چال و جبهه جنوبی هسارچال شد، که از جبهه شمالی مسیرهای سیاه سنگ، گرده آلمانها و دیواره علم کوه به ترتیب مسیرهای نیمه فنی، فنی و فوق فنی محسوب می‌شوند و مسیر هسارچال به عنوان مسیر رایج، غیر فنی و کاملا پیمایشی و ساده ترین مسیر در بین مسیرهای صعود به قله علم کوه به حساب می‌آید. کمپ هسارچال از پر تردد ترین کمپ های کوهنوردی ایران محسوب می‌شود که همه ساله به ویژه در فصل تابستان و به خصوص در مردادماه کوهنوردان و طبیعتگردان بسیاری را به لحاظ زیبایی مناظر بی نظیر خویش ، مجذوب خود می‌نماید.
نمایی از کمپ هسارچال علم کوه
«هسار » در زبان مردم مازندران به معنای « شبنم یخ زده در سحرگاه » است و واژه «چال » به معنای زمینی در دامنه و شیب تند کوه است که دارای شیب ملایم و مسطح می‌باشد. هسارچال در زبان مازندرانی به زمین کم شیب یا مسطح در دامنه شیب دار کوه گفته می‌شود، که دارای سبزه و پوشش گیاهی علفی بوده و شبنم روی علفهایش در سحرگاه یخ می‌بندد.
شرح گزارش برنامه :
دهم مرداد ماه 1403
روز نخست :
پس از پشت سرگذاشتن یک شب طولانی در مینی بوس در حالی که با تعداد 16 نفر همنورد در ساعت 20:00 سه شنبه نهم مردادماه 1403 از اصفهان به سمت جاده چالوس و منطقه کلاردشت رهسپار شده بودیم، سرانجام ساعت 8:00 چهارشنبه دهم مردادماه به منطقه کلاردشت و قرارگاه کوهنوردی رودبارک در ارتفاع 2000 متر رسیدیم. پس از صرف صبحانه، تعویض لباس و مرتب کردن تجهیزات و وسایل لازم برای ورود به منطقه علم کوه ساعت 10:00 ، با ماشین های کمک دار با راننده های محلی شده و قرارگاه رودبارک را به مقصد تنگ گلو ترک کردیم. یک نفر از همنوردان به عنوان پشتیبان در روستای رودبارک مستقر شده و ما با تیم 15 نفره در ساعت 11:30 به تنگ گلو ابتدای مسیر مورد نظر برای پیمایش به سمت کمپ هسارچال در ارتفاع 3200 متر میرسیم.
ابتدای مسیر تنگ گلو، ارتفاع 3200 متر
ساعت 12:00 پس از انجام حرکات کششی – نرمشی، معارفه و تقسیم وظیفه، پیمایشمان را از تنگ گلو به سمت هسارچال آغاز میکنیم. با عبور از شیب نسبتا تند در ابتدای مسیر از سمت چپ دره در جهت غرب به یک پل چوبی نه چندان ایمن میرسیم و با احتیاط از این پل و رودخانه حاصل از آب شدن برفچال های هسارچال عبور میکنیم و مسیر حرکت را این بار از سمت راست دره در جهت غرب ادامه می‌دهیم.
در مسیر هسارچال، دامنه های جنوبی علم کوه
پس از حدود یک ساعت پیمایش و تراورس ابتدا از سمت چپ دره و بعد از پل در سمت راست، رفته رفته قلل سربه فلک کشیده تخت سلیمان در دشت هسارچال از جمله لشگرک و گردونکوه نمایان شده و دامنه های سبزپوش و با چشمه های جوشان و ارتفاعات سپیدپوش با قامتی رفیع از ما استقبال می‌کنند.
نمایی از هسارچال علم کوه و قلل لشگرک و گردونکوه
پیمایش را در بین دشت های سبزپوش و چشمه ساران ادامه می‌دهیم و در نهایت ساعت 14:15 دقیقه پس از حدود 2 ساعت پیمایش در کنار یکی از چشمه های نسبتا پرآب منطقه اقدام به برپایی چادرها میکنیم. هوا بسیار مطبوع، نیمه ابری و با نسیمی خنک همراه است.
کمپ هسارچال علم کوه
ساعت 17:00 پس از حدود 3 ساعت استراحت و صرف ناهار برای عکاسی و هم هوایی اقدام به پیمایش در اطراف کمپ هسارچال میکنیم و علاوه بر هم هوایی و عکاسی از زیبایی منطقه در یک عصر زیبا با نوشیدن چای و دمنوش لذت می‌بریم. ساعت 19:30 به کمپ برگشته و پس از صرف سوپ سبک به عنوان شام کم کم آماده خواب میشویم. سرانجام ساعت 21:00 زیر آسمان پر ستاره به خواب می‌رویم.
یازدهم مرداد ماه 1403
روز دوم :
ساعت 4:00 بامداد، پس از بیدارباش و انجام حرکات کششی با تعداد 12 نفر پیمایش به سمت قله علم کوه را از کمپ هسارچال آغاز میکنیم.
پس از حدود یک ساعت پیمایش به ابتدای یال مرجیکش در ارتفاع حدود 4000 متر میرسیم و به جای تراورس مرجیکش و حرکت به سمت قله علم کوه که رایج ترین مسیر برای صعود این قله از هسارچال است، با حرکت به سمت یال مرجیکش ببا قصد صعود به قله مرجیکش، پیش از صعود به قله علم کوه به سمت این قله رهسپار میشویم.
بخش های سنگلاخ بر روی یال مرجیکش
باد با سرعت نسبتا زیادی شروع به وزیدن می‌کند و مسیر صعود نسبتا سنگلاخ و دشوار است. با پیمایش یال سنگلاخ و نسبتا دشوار مرجیکش سرانجام در ساعت 7:40 به قله 4520 متری مرجیکش میرسیم
ابتدای مسیر یال مرجیکش
و به یکباره در جهت شمال قلل علم کوه و شاخک علم، در جهت شمال شرق قله سیاه سنگ و جان پناه سیاه سنگ و همچنین در جهت شمال غرب قلل خرسان، جان چناه خرسان و یخچال خرسان نمایان می‌شوند.
قله مرجی کش، ارتفاع 4520 متر
در واقع عظمت منطقه علم کوه پس از پیمایش یال مرجیکش در پیش روی ما با این ارتفاعات خودنمایی می‌کند.
قلل خرسان و یخچال خرسان
ساعت 8:00 پس از کم کردن حدود 200 متر ارتفاع و تراورس بخش ریزشی قله مرجیکش به سمت یال منتهی به قله علم کوه مشرف به شرق یخچال خرسان به سمت قله علم کوه حرکت میکنیم.
در مسیر قله علم کوه، پس از تراورس بخش ریزشی قله مرجیکش
این مسیر دارای پاکوب اساسی بوده و به صورت زیگزاگ ارتفاع گرفته و آرام آرام از جهت شمال شرقی به جهت شمال تغییر جهت داشته و به قله نزدیک می‌شود.
تراورس بخش ریزشی قله مرجیکش و پاکوب اساسی منتهی به قله علم کوه
ساعت 10:00 پس از پیمایش مسیر پایانی، بعدا از تغییر مسیر از قله مرجیکش به سمت قله علم کوه سرانجام به چکاد سرافراز علم کوه میرسیم.
قله علم کوه، ارتفاع 4850 متر
آغوش ها، تبریک ها، اشک ها ،لبخندها و عکس‌های یادگاری پایان بخش صعود ما به دومین قله بلند ایران زمین است.
ساعت 11:00 از مسیر شن اسکی و منتهی به پاکوب تراورس قله مرجیکش مشرف به یخچال خرسان به سمت کمپ هسارچال پیمایش به قصد فرود را آغاز میکنیم.
با حرکت در شن اسکی به سرعت با کاهش ارتفاع و عبور از چند تراوس برفچال مشرف به یخچال خرسان از تراورس مرجیکش عبور کرده و در نهایت ساعت 14:00 به محل برپایی چادرها در دشت هسارچال میرسیم.
کمپ هسارچال علم کوه
ساعت 15:00 پس از تصمیم گیری نهایی برای شب مانی دوم در کمپ هسارچال به مدت 2 ساعت استراحت کرده و پس از آن با صرف وعده غذایی مفصل در کنار همنوردان جشن صعود می‌گیریم.غروب بسیار زیبا، همنوردان مسرور از صعود ایمن و موفق، چای و دمنوش می‌نوشیم و از زیبایی های چشم نواز و روح نواز منطقه تا پاسی از شب بیدار مانده و لذت می‌بریم.
دوازدهم مرداد ماه 1403
روز سوم :
ساعت 7:00 پس از صرف صبحانه ای دلچسب با چشم اندازی زیبا از دشت هسارچال و جمع آوری تجهیزات و وسایل به کمپ هسارچال را به مقصد تنگ گلو ترک میکنیم. ساعت 9:00 به انتهای مسیر پیمایش و محل پارک ماشین های کمک دار میرسیم و پس از سوار شدن به سمت قرارگاه کوهنوردی رودبارک حرکت میکنیم. ساعت 11:00 به رودبارک میرسیم و پس از مرتب کردن وسایل و تجهیزات در مینی بوس مستقر شده و آماده حرکت به سمت کلاردشت و جاده چالوس میشویم.ساعت 12:00 به سمت جاده چالوس رهسپار میشویم و در نهایت پس از پشت سرگذاشتن یک مسیر طولانی از شمال ایران به سمت منطقه مرکزی و حاشیه کویر در ساعت 1:00 بامداد 13 مردادماه 1403 به اصفهان میرسیم.
